Celem realizowanego w naszej szkole modelu działań psychoprofilaktycznych zapisanych w Szkolnym Programie Wychowawczym i Profilaktycznym jest zdobywanie przez uczniów i trenowanie podstawowych umiejętności psychospołecznych niezbędnych dla rozwijania przyjaznych relacji rówieśniczych oraz pomocnych w profilaktyce ewentualnych konfliktów.
Podstawowe umiejętności psychospołeczne uczniowie wynoszą oczywiście z domu rodzinnego, jednocześnie, szkoła może wspierać proces rozwijania i praktykowania kompetencji społeczno emocjonalnych, ważnych dla budowania poczucia własnej wartości i konstruktywnych relacji rówieśniczych. Jedną z takich przydatnych kompetencji jest porozumiewanie się Językiem Żyrafy. Warsztaty prowadzi we wszystkich klasach Nauczania Początkowego psycholog szkolna mgr Anna Grzegorczyk we współpracy z wychowawcami klas.
1. Co to jest „Język Żyrafy”?:
Umiejętność porozumiewania się Językiem Żyrafy odnosi się do bardzo popularnych od wielu lat prac amerykańskiego psychologa i mediatora społecznego Marshalla B. Rosenberga dotyczących bezprzemocowych, koncyliacyjnych sposobów porozumiewania się w sytuacjach konfliktowych. Przemoc w porozumiewaniu się ma miejsce wtedy, gdy ktoś dąży do zaspokojenia swoich potrzeb nie licząc się z potrzebami drugiej osoby i jej uczuciami. Ujawnienie własnych potrzeb i usłyszenie potrzeb drugiego najczęściej prowadzi do konsensusu. (nazywanie i ujawnianie uczuć jest częścią tego procesu. A warto wiedzieć, że jeszcze do niedawna uważano, że ujawniając swoje uczucia człowiek okazuje słabość a nie moc!) Uczucia i potrzeby są najlepszym argumentem w komunikacji. Żyrafa jest symbolem tego konsensusu, gdyż, „jako najwyższe zwierzę ma największe serce, a serce kojarzy się z wyrażaniem uczuć i jak mówią uczniowie z życzliwością”.
2. Korzyści z uczestnictwa w warsztatach dla uczniów klas jeden – trzy:
Wstępne zapoznanie się z umiejętnością Porozumiewania się Bez Przemocy (PBP/ NVC) a także podejmowanie praktyki zamiany porozumiewania się opartego na złych emocjach typu: „kto kogo”/ „kto kogo pokona” na użytek relacji rówieśniczych. Utrwalenie umiejętności sygnalizowanie swojego dyskomfortu w relacjach z rówieśnikami (nazywania i ujawniania potrzeb i uczuć) Uprzedzenie potencjalnych sytuacji konfliktowych wynikających z kumulacji niezareagowań (gdy nie ujawniamy negatywnych uczuć wynikających z nieposzanowania naszych potrzeb (druga osoba może nie wiedzieć, czego potrzebujemy a jej i nasze potrzeby nie musza! Być w konflikcie) i nie dopuścimy do siebie potrzeb i uczuć drugiego).
3. Korzyści dla rodziców uczniów:
Zdobycie konkretnego materiału do rozmów z dziećmi na temat ich samodzielnego poradzenia sobie w sytuacjach konfliktu z rówieśnikami. Zwiększenie zaufania do własnego dziecka, że sobie poradzi, że nie jest bezbronne w sytuacjach rówieśniczych. Możliwość odniesienia się do konstruktywnych doświadczeń własnego dziecka, wspieranie go w samodzielności ale i w świadomości własnych potrzeb. Wprowadzanie pozytywnych, sprawdzonych przez siebie doświadczeń z NVC do sytuacji życia rodziny, w której uczeń żyje na co dzień.
4. Praktykowanie sztandarowych wartości szkolnych.
Trenowanie kompetencji samodzielnego radzenia sobie w sytuacjach trudnych, oznacza trenowanie Dzielności. Zrozumienie potrzeby nauczenia się „Języka Żyrafy” wynika z osobistego doświadczenie przez ucznia w trakcie warsztatów. Praktykowanie tego Języka rozwija Odpowiedzialność za dbanie o swoje potrzeby przez ucznia oraz aktywne poprawianie swoich relacji rówieśniczych w miejsce postaw izolacyjnych, czyli Uspołecznienie.
Literatura: Marshall B. Rosenberg „Porozumienie Bez Przemocy – PBP”, Liv Larsson „Porozumienie Bez Przemocy w związkach”
